بررسی مفهوم قدرت و امرسیاسی در نظریههای گفتمان
نویسنده
چکیده مقاله:
گفتمان در حقیقت محصول سازه دانش و سامانه زبان است که نظامی خاص از نمادها و معانی را شکل داده و به این ترتیب قدرت را بهعنوان عنصر اساسی گفتمان بر بدن بهعنوان ابژه قدرت تحمیل میکند. گفتمان نظام معنایى وسیعتری از زبان است و هر گفتمان بر قسمتهایى از حوزه جامعه چیره شده و از طریق سیطره بر ذهنها، به گفتارها و کردارهاى فردى و جمعی سوژهها شکل مىدهد. هرچه کار ویژههای گفتمانی پیچیدهتر، عمق و شدت قدرت اعمال شده میتواند بیشتر و پیچیدهتر باشد. و در نتیجه فرد را در شبکهای از مناسبات دانش و حقیقت قرار دهد.کارویژه اصلی نظریه گفتمان حقیقتزدایی از قدرت و سوژهزدایی از سیاست بود، اما رهیافت گفتمانی به مراتب بیش از این بر حوزه مطالعات سیاسی تاثیرگذار بود. مفهوم قدرت تا پیش از آن، مفهومی سیاسی بود و ریشهیابی آن اساساً محدود به مناسبات حوزه سیاست بود، اما در نگرش گفتمانی این مفهوم دایره وسیعتری پیدا میکند و به شکل نا محدودی میتوان ریشههای قدرت را در تمامی مناسبات انسانی، در حوزه زبان، فرهنگ و حتی سازههای دانایی بازیابی کرد. به عبارت دیگر اگر قدرت را مفهومی سیاسی تلقی کنیم، باید تعریف جدیدی از حوزه سیاست ارائه کرد. تعریفی که در آن امر سیاسی جایگزین مفهوم کلاسیک سیاست شده است.
منابع مشابه
بررسی سینمای هتروتوپیایی با رویکردی به مفهوم گفتمان قدرت فوکو
میشل فوکو، فیلسوفی است که بر پایه تحلیل گفتمانی به واکاوی مناسبات قدرت پرداخته است و از آنجا که طرح هر ایده نظری از جانب او، در نهایت، در جهت تبیین نظریه گفتمان قدرت است، ارائه مفهوم هتروتوپیا (دگرمکان) نیز تأییدی است بر اندیشههای پیشین او در این باب؛ به طوری که از طریق تشریح جایگاه مکان در حیطه جغرافیای بشری به بررسی دوباره سازوکارهای کارکردی قدرت میپردازد. به زعم فوکو، هتروتوپیاها پادمکا...
متن کاملبررسی سینمای هتروتوپیایی با رویکردی به مفهوم گفتمان قدرت فوکو
میشل فوکو، فیلسوفی است که بر پایه تحلیل گفتمانی به واکاوی مناسبات قدرت پرداخته است و از آنجا که طرح هر ایده نظری از جانب او، در نهایت، در جهت تبیین نظریه گفتمان قدرت است، ارائه مفهوم هتروتوپیا (دگرمکان) نیز تأییدی است بر اندیشه های پیشین او در این باب؛ به طوری که از طریق تشریح جایگاه مکان در حیطه جغرافیای بشری به بررسی دوباره سازوکارهای کارکردی قدرت می پردازد. به زعم فوکو، هتروتوپیاها پادمکان ه...
متن کاملتبیین گفتمان سوژه و قدرت درتاملات فوکو و آثار تجسمی هالی با تاکید بر مفهوم زندان
رابطه سوژه و قدرت، از محوریترین موضوعات در آرای میشل فوکو است. او با بهرهگیری از روش تبارشناسی، در پی آن است تا سوژه مدرن را به مثابه ابژه گفتمان قدرت صورتبندی کرده، و آن را در پیوند با اَشکالی چون تکنولوژیهای انضباط مورد تامل قرار میدهد. فوکو معتقد است که نهادهای سلطه سنتی، کارکرد پیشین خود را از دست دادهاند. دیگر نمیتوان قدرت را به فرد یا گروهی خاص فرو کاست و جامعه به زندان بدل گشته است...
متن کاملتحلیل زبانی- اجتماعی گفتمان معلم و دانشآموز برپایۀ دو مفهوم قدرت و همبستگی
مفاهیم قدرت و همبستگی دو مؤلفة مهم در زبانشناسی اجتماعیاند. قدرت و همبستگی نشاندهندۀ روابط اجتماعیاند و این روابط در استفادۀ یکجانبه یا دوجانبه از اصطلاحات خطاب و کنشگفتارها نهفته است. گفتمانهای گوناگون را میتوان با این دو مفهوم تحلیل کرد. تاکنون گفتمان معلم و دانشآموز در قالب این دو مفهوم بررسی نشدهاست، از اینرو، پژوهش حاضر این نوع گفتمان را با در نظر گرفتن اصطلاحات خطاب و کنشگفت...
متن کاملبررسی مفهوم غرب در گفتمان روشنفکران مشروطهخواه در قیاس با گفتمان روشنفکران دهة چهل هجری شمسی
ورود مدرنیته به ایران، با استعمار و دخالتهای گستردۀ غربیان همراه بود. این همراهی در کنار سایر ویژگیهای جامعۀ ایران، به برخوردها و نگرشهای متفاوتی نسبتبه مدرنیته و غرب منجر شد. ازجملۀ این برخوردها و نگرشهای متفاوت، میان دو گفتمان حاکم بر اندیشۀ روشنفکرانِ مشروطهخواه ازیکطرف و روشنفکران دهۀ چهل هجری شمسی، ازطرفدیگر، اتفاق افتاد. بر این اساس، در پژوهش حاضر با عنوان «بررسی مفهوم غرب در گ...
متن کاملمفهوم و ماهیت قدرت منطقهای
قدرت منطقهای اگرچه ظاهراً به معنی قدرتمندترین دولت در سطح منطقه یا سیستم تابعه منطقهای است، اما رسیدن به چنین موقعیتی در جهان امروز مستلزم رعایت قواعد ظریفی است که ریشه در اهمیتیافتن قدرت نرم دارد.تثبیت موقعیت هر دولت مدعی رهبری منطقه مستلزم پذیرش این نقش نه فقط از سوی دولتهای منطقه، بلکه سایر بازیگران فرامنطقهای ذینفوذ در منطقه است کمک به تثبیت امنیت منطقه و فعالیت در راستای ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 3
صفحات 91- 114
تاریخ انتشار 2015-04-01
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023